PHỤC HỒI CHỨC NĂNG SAU TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO

Hiện nay tai biến mạch máu não là căn bệnh nguy hiểm và mức ngày càng gia tăng. Bệnh nhân bị tai biến mạch máu não nếu không xử trí kịp thời có thể dẫn đến các di chứng trầm trọng để lại cho bệnh nhân nhiều di chứng ở các mức độ khác nhau và dễ dẫn đến tàn tật thậm chí là tử vong…

Nguyên nhân một phần do các yếu tố dẫn tới tai biến mạch máu não thường do mạch máu nuôi dưỡng một vùng não bị tắc hoặc vỡ làm vùng não đó bị tổn thương, hậu quả là phần cơ thể do vùng não đó chi phối bị rối loạn hoạt động hoặc có thể gây tử vong với tỷ lệ khá cao, trong trường hợp may mắn không tử vong, đa phần bệnh nhân đều để lại di chứng sau tai biến.

1. NHỮNG BIỂU HIỆN THƯỜNG GẶP CỦA BỆNH TAI BIẾN :                                                                             

Tai biến mạch máu não là bệnh lý xảy ra đột ngột, có hoặc không có dấu hiệu báo trước như đau đầu, buồn nôn…Trong vài phút hoặc vài giờ, người bệnh có thể bị liệt hoàn toàn nửa người, gồm cả mặt, tay và chân cùng bên. Liệt nửa người là dấu hiệu thường gặp nhất; ngoài ra có thể gặp các dấu hiệu khác như nói ngọng, tê bì nửa người, đại tiểu tiện không tự chủ…

• Yếu hoặc liệt nửa người một bên.
• Mất hoặc rối loạn cảm giác của một bên nửa người.
• Cơ nửa người co cứng hoặc mềm nhẽo.
• Rối loạn ngôn ngữ do hiểu kém hoặc diễn đạt kém.
• Mất các cử động quen thuộc: chải đầu, mặc áo… vụng về, khó khăn.
• Rối loạn về nói: nói ngọng, nói lắp hoặc nói to quá, nhanh quá…
• Rối loạn về nuốt: nuốt nghẹn, uống sặc…

2. VAI TRÒ CỦA PHỤC HỒI CHỨC NĂNG SAU TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO:

Phục hồi chức năng sau đột quỵ là việc làm cấp bách, cần được thực hiện càng sớm càng tốt. Điều trị kịp thời và áp dụng đúng phương pháp sẽ giúp người bệnh khôi phục lại chức năng vốn có, sớm quay trở lại cuộc sống bình thường, tái hòa nhập cộng đồng.

Cụ thể vai trò của phục hồi chức năng cho người tai biến rất quan trọng:

• Giúp nâng cao tầm vận động, tăng cường lực cơ.
• Cải thiện khả năng ngôn ngữ.
• Cải thiện tình trạng yếu nửa người/liệt nửa người.
• Khôi phục khả năng giữ thăng bằng và di chuyển.
• Thực hiện các sinh hoạt hàng ngày một cách độc lập.
• Giảm cảm giác mặc cảm, tự ti ở người bệnh; giúp họ sống vui vẻ và lạc quan.
• Xử lý và phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.

3. PHỤC HỒI CHỨC NĂNG SAU TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO:

Việc phục hồi chức năng cho bệnh nhân bị tai biến mạch máu não cần tiến hành sớm và toàn diện. Tùy theo giai đoạn tiến triển của bênh, bác sĩ sẽ chỉ định các bài tập vật lý trị liệu phù hợp để giúp người bệnh phục hồi tốt nhất cho bệnh nhất sau tai biến mạch máu não đem lại hiệu quả cao.

• Tư thế đúng. Đặt tư thế người tai biến mạch máu não để giảm bớt mẫu co cứng, đề phòng biến dạng khớp.
• Lăn trở thường xuyên phòng loét do tỳ đè. Nên hướng dẫn để người bệnh tự lăn trở, nếu khó khăn trong giai đoạn đầu người nhà có thể hỗ trợ người bệnh lăn trở.
• Hướng dẫn cách ngồi dậy
• Tập hoạt động, sinh hoạt hàng ngày: Gia đình cần hỗ trợ để người bệnh tự làm các hoạt động chăm sóc bản thân như: ăn uống, vệ sinh: chải đầu, đánh răng, rửa mặt, thay quần áo, tắm rửa, đi vệ sinh… Trong đó, cần biết cách hỗ trợ người bệnh di chuyển từ giường sang xe lăn và ngược lại.
• Tập đứng dậy. Khi mới tập đứng dậy từ tư thế ngồi, người bệnh thường có xu hướng đứng lên bằng chân lành, khi ấy chân liệt đưa ra phía trước. Do vậy, cần chú ý sửa sao cho khi đứng dậy, người bệnh phải dồn trọng lượng đều xuống cả hai chân. Người bệnh cũng có thể đứng dậy bằng nạng. Tuy nhiên, trước khi sử dụng nạng, người bị liệt cần tập đứng vững trong thanh song song trước.
• Tập vận động thụ động. Các động tác người bệnh tự tập: các bài tự tập này sẽ giúp người bệnh dễ dàng di chuyển và đề phòng các di chứng cứng khớp…

Giai đoạn sau, khi người tai biến mạch máu não bắt đầu cử động được trở lại, các cơ bị co cứng, việc phục hồi chức năng ngoài những nội dung đã thực hiện kể trên, cần thực hiện thêm các bài tập phục hồi cơ.